Tedd's blog

Дорога и обрыв1

Рубрику ведет Лев Аннинский

Беспечные и радостные от сознания полной свободы,
овцы щипали траву, пододвигаясь все ближе и ближе к краю обрыва.

Отар Чиладзе. Шел по дороге человек

Какой дорогой пришел к своему первому роману знаменитый поэт-шестидесятник, какие травы и на каких полях собрал? Этот вопрос казался чуть ли не решающим и поначалу, и потом, когда последовало продолжение: вслед за первым романом вышел второй, в том же мифологическом ключе (“И каждый, кто встретится со мной”), затем третий (“Железный театр”), и стало ясно, что именно роман-миф, символически опрокинутый на текущую реальность, является главным достижением грузинской…

'...ტონალი – ესაა ყველაფერი, რაც ჩვენ ვართ... ყოველივე, რისთვისაც ჩვენ გვაქვს სიტყვა – ეს ტონალია... არავითარი სამყარო ფართო გაგებით არ არსებობს, არის მხოლოდ სამყაროს აღწერილობები, რომელთა ვიზუალიზებაც ჩვენ ვისწავლეთ და ვიღებთ ამას, როგორც რაღაც თავისთავად განსაზღვრულს... ტონალი – ეს ისაა რაც ქმნის სამყაროს... ტონალი 'ქმნის' სამყაროს, მხოლოდ გადატანითი მნიშვნელობით. მას არ ძალუძს არაფრის შექმნა ან შეცვლა, და მაინც ის ქმნის სამყაროს, რადგან მისი საქმეა – განსჯა, ხედვა და შეფასება... ტონალი კუნძულია... ეს კუნძული ფაქტიურად მთელი ჩვენი სამყაროა. ყოველ ჩვენგანს აქვს თავისი ტონალები, მაგრამ არის კოლექტიური ტონალიც ჩვენ ყველასათვის ნებისმიერ მოცემულ დროში, რომელსაც შეგვიძლია ვუწოდოთ დროის ტონალი... ყველაფერი, რაც ჩვენთვის ცნობილია…

'...განიცდის რა განუწყვეტელ გარდაქმნებს, ყოველი სახელმწიფო მოწესრიგებულობის მდგომარეობიდან ჩვეულებრივ გადადის უწესრიგობისაკენ, შემდეგ კი უწესრიგობიდან ახალი წესრიგისაკენ. ვინაიდან, ამ სამყაროს საგნებს, მათი ბუნებიდან გამომდინარე, გაჩერება არ ძალუძთ, ისინი , მიაღწევენ რა გარკვეულ სრულყოფილებას, შემდგომი აღმასვლის უნარს მოკლებულნი უცილობლად კნინდებიან, და პირიქით, იმყოფებიან რა სრული დაცემის მდგომარეობაში, უწესრიგობით უკიდურესობამდე შეჭირვებულნი, რადგან უფრო მეტად ვეღარ დაეცემიან, უცილობლად აღმასვლის გზით უნდა იარონ. ამგვარად ყოველივე სიკეთიდან მდაბლდება ბოროტებამდე და ბოროტებიდან მაღლდება სიკეთემდე. რადგან სიქველე შობს მშვიდობას, მშვიდობა შობს უმოქმედობას, უმოქმედობა – უწესრიგობას, უწესრიგობა – დაღუპვას და – შესაბამისად – ახალი წესრიგი იშვება უწესრიგობიდან, წესრიგი ბადებს სიმამაცეს, მისგან კი წარმოიშობა დიდება და კეთილდღეობა. ბრძენთა შენიშნეს აგრეთვე,…

'...მაგრამ შორეთი – ეს ამასთანავე ისტორიული შეგრძნებაცაა. შორეთში სივრცე იქცევა დროდ. ჰორიზონტი ნიშნავს მომავალს. ბაროკოს პარკი – ეს არის პარკი გვიანი შემოდგომისა, მოახლოვებული დასასრულის, ფოთოლცვენის. რენესანსის პარკი გათვლილია ზაფხულსა და შუადღეზე. ის არადროულია. მისი ფორმების ენაში არაფერი გაგონებს წარმავლობას. მხოლოდ პერსპექტივა იწვევს გონებაში რაღაც წარმავლის, წამიერის, უკანასკნელის წინათგრძნობას...'

თავისუფალი თარგმანი რუსულიდან

'...ეჭვს გარეშეა ,რომ კაცობრიობა რადიკალურად იყოფა ორ ნაწილად: ერთის მხრივ ისინი, უამრავ მოთხოვნას რომ უყენებენ საკუთარ თავს, რითაც ირთულებენ ცხოვრებას და ყოველნაირად ცდილობენ მოიხადონ თავიანთი ვალი, მეორეს მხრივ კი ისინი, რომლებიც არავითარ ძალისხმევას არ მოითხოვენ საკუთარი თავისაგან. ამნაირი ადამიანები ტივტივასავით მიჰყვებიან დინებას.
ახლა კი მინდა შეგახსენოთ, რომ ორთოდოქსული ბუდიზმი ორი სხვადასხვა მიმდინარეობისაგან შედგება: ერთი მაჰაიანა, "დიდი ეტლი", ანუ "ფართო გზა", გაცილებით მეტ ძალისხმევას მოითხოვს ადამიანისაგან, ვიდრე მეორე, "ვიწრო გზა", "პატარა ეტლი" – ჰინაიანა. რომელ გზას ავირჩევთ, რანაირ მოთხოვნებს წავუყენებთ ჩვენსავე თავს – მაქსიმალურს თუ მინიმალურს, საბოლოო ანგარიშით, სწორედ ეს განსაზღვრავს ჩვენს ცხოვრებას...'

'...ჩვენ, ადამიანები, წარმოვადგენთ ბუნებასა და ისტორიას ერთდროულად. ჩვენი ბუნება ცხადდება მემკვიდრეობითობაში, ჩვენი ისტორია – ტრადიციაში...

'...–რა ვიცით, კაცნი ვაართ! – ჩაიცინა ქაიხოსრომ, შემდეგ ბიჭებს თვალი ჩაუკრა და მოულოდნელად ქუჩებს მოეფინა ქართული ლაშქრული სიმღერის ხმები.

I'd sit alone and watch your light
My only friend through teenage nights
And everything I had to know
I heard it on my radio...

‘...ჩვენ ვგალობდით საღვთო წიგნიდან, ვმოწმობდით სიტყვას, ჩამოსულს ხალხთა განსანათლებლად, და მე თითქოს შემეძლო ხილვა, დღის მნათობი როგორ ავსებდა თავისი ბრწყინვითა და მხურვალებით მთელს ტაძარს. ჩვენი გალობა, მეჩვენებოდა მე, გამოსცემდა ნათებას ჯერ არნახულს...უცებ  ჩრდილოეთ პორტალიდან ხმაური გაისმა...“იქ მკვდარია, მკვდარი!’ იყვირა ვიღაცამ...’

(თავისუფალი თარგმანი რუსულიდან)

'...აჩრდილები ქრებიან განთიადისას...'